7 مکان گردشگری شرق ایران را بیشتر بشناسید؟

ایران، کشوری با تنوع فراوان، کشوری که می توان تفاوت را در همه چیز دید، از نظر جغرافیایی، اقلیمی، زیستی، نژاد، قومیت و ... به همین منظور به معرفی برخی از جاذبه های گردشگری شرق ایران پرداخته ایم

وقتی صحبت از سفر می شود، همیشه کاندید اول جای خرم و خنک و سرسبز است با رود روان یا دریاچه ای پر آب که معمولا اولین مکانی که به ذهن خطور می کند، شمال کشور است.

حتما می پرسید مگر کاندید دیگری به جز جای خرم و خنک و سرسبز هم داریم؟

در پاسخ باید اشاره کرد که بلی، هست. جذابیت های دیگری می شود در طبیعت یافت که به درخت و سبزه و آب ختم نمی شود، هر چند که مکمل عیش سفرند اما می توان بدون آنها نیز جاذبه ی گردشگری داشت. مثلا کویر، بیابان برهوتی است که تا چشم کار می کند،آبادانی نمی بینی و امید یافتن چشمه ای را هم نداری، اما اینقدر سفر به آن لذت بخش است که برای دیدارش عازم می شوی و همه سختی اش را به جان می خری از گرما و تشنگی و خستگی راه گرفته تا نگاه های عاقل اندر سفیه یکجا نشینانی که دل کندن از دیار برایشان ملال آور است.

کویر لوت -شرق ایران

 اینها را نگفتم که از کویر بگویم، خواستم از شرق بگویم، از شرقی که بدون لوط نمی شود از آن حرف زد، تنها نماینده جاذبه طبیعی ایران در فهرست ثبت شده میراث جهانی یونسکو.

روستای ماخونیک

اما به سمت شمال آن که بیایی بد نیست سری به روستای ماخونیک که به شهر لی لی پوت ها شهرت دارد، بزنی و از نزدیک با مردم کوتاه قد آن آشنا شوی و فرهنگ خاص آنها را ببینی. گفته می شود که بیش از 50 سال نه چای نوشیدند و نه سیگاری بر لب گذاشتند و نه گوشتی مصرف کردند و بالطبع شکار هم نرفتند چرا که آنها را گناهی نابخشودنی می دانستند.

باز هم به سمت شمال باید رفت و آسبادهای نشتیفان را دید. راهکار هوشمندانه ای که این بار ایرانیان باستان باد را به تسخیر خویش درآوردند و خیلی دقیق نمی توان گفت از چه زمانی، برخی پیدایش آن را به  زمان ساسانیان نسبت می دهند و برخی دیگر معتقدند استفاده از این راهکار به 1700 سال پیش از میلاد مسیح بر می گردد.

کمی شمال تر نشتیفان، اگر شک کردی که راه را گم کردی، خوب به اطراف نگاه کن شاید میل کرات نمایان گر راهت باشد، چرا که از زمان سلجوقیان این میل را بر بالای تپه ای نسبتاً بلند در کنار گورستان روستایی به همین نام، بنا کرده اند تا راهنمای کاروان هایی باشد که از ایالات قهستان به سمت شرق حرکت می کردند. این بنا از آجر ساخته شده و 25 متر ارتفاع دارد و قاعده آن هشت ظلعی است که قسمت بالای آن سطح معطع دایره ای دارد. در ادامه راه به تربت جام می رسی، که مسجد عتیقش مربوط به قرن هشتم است و به سبک شبستانی گنبددار بنا شده و پنج رواق دارد که رواق محوری آن عریض تر از رواق های دیگر است و بنای آن را به شیخ احمد متولی جامی نسبت می دهند که نزد مردمان آن دیار صاحب فضل و احترام است.

 

بعد از تربت جام، به فریمان می رسی که قند مشهوری دارد و یکی از مهمترین جاذبه های طبیعی و تاریخی سیاحتی آن بند تاریخی فریمان است. این سازه مربوط به دوران های تاریخی پس از اسلامه و در ۱۰ کیلومتری شهر فریمان واقع شده. بنای اولیه بند، به عصر مغول و به روایتی به دوران صفوی بر می گردد. جاذبه ی دیگر این منطقه میل واقع می باشد که در فاصله کمی از سد و در ضلع شمال شرقی سد فریمان، روی تپه ای نه چندان مرتفع قرار گرفته است. این برج، مدور ساخته شده و فانوس های دریایی رو در ذهن تداعی می کند که مربوط به دوره پهلوی اوله و سبک معماری بسیار زیبایی دارد. در بالای برج، چهار پنجره در جهت های اصلی تعبیه شده . این برج برای نگهبانی ساخته شده، ولی در اصل کاربرد این بنا برای تولید برق و پمپاژ آب بوده، این بنا برای کنترل و اندازه گیری مقدار آب بند فریمان هم به کار می رفته و از آب چاه داخل آن جهت آبیاری فضایی سبز اطراف هم استفاده می شده.

پس از فریمان مشهد است و معرف همگان، کلان‌شهری در شمال شرقی ایران است و مرکز استان خراسان رضوی که در اصل روستای كوچكی به نام «سناباد نوغان» بوده و در حاشیه‌ی شهر «توس» قرار داشته است. از این روستای کوچک به بركت وجود حضرت ثامن الحجج(ع)، شهری حول محور حرم امام رضا(ع) ساخته شد که امروز به مشهدالرضا معروف شده است و شهر توس در حاشیه‌ی‌ آن قرار دارد و به واسطه وجود حرم حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، هشتمین امام شیعیان ، پذیرای خیل کثیری از مسافران و زائرانی از داخل و خارج از کشور است.

این شهر در زمان افشاریان پایتخت ایران بود.

از دیگر جاذبه های این منطقه می توان به روستای پاژ اشاره کرد. روستای پاژ نام روستایی است که در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی مشهد و در تقاطع جاده ی کلات و کارده . این روستا یک خیابان اصلی با نام "فردوسی" دارد که از جاده ی کلات منشعب می شود و خیابان های فرعی آن نیز براساس همین خیابان اصلی شماره گذاری شده اند. این روستا محل تولّد بزرگانی همچون ابوالقاسم فردوسی شاعر حماسه سرای ایرانی بوده. زادگاه فردوسی، روستایی سرسبز است که از باغ های انگور پوشیده شده. حدود ۵۰۰ متری شمال پاز که بر بلندای تپه ای در جلگه قدیم خراسان قرار گرفته، تپه ای با قدمت نامعلوم قرار دارد که خرده سفال و کاشی های رنگارنگ اطراف و روی آن پراکنده اند و تاریخ کهن آن را نشان می دهند. می گویند این آثار یادگار سده های اولیهء قرون اسلامی تا حدود قرن دهم قمری است. پاز یا پاژ در لغت به معنای هدیه ی است که فرد دارای رتبه و مقام به فرد دیگر هم تراز خود می دهد. بعد از پاژ می توان جاده را به سمت شمال شرق ادامه داد و در حاشیه جاده کلات نادر، آبشاری را مشاهده کرد که کمی حال و هواش با بقیه آبشارها متفوته، این آبشار به دلیل آب گرمش به آبشار آبگرم معروفه .آب این آبشار ۲۰ متری به شکل قابل توجهی گرمه و در واقع بین ۳۰ تا ۳۵ درجه حرارت داره . سرچشمه این آبشار چند کیلومتر آن طرف تر و وسط دشت قرار داره . نزدیک آبشار، بقایای کاروانسرایی قدیمی متعلق به اواخر دوره صفویه دیده میشه.

اگر قصد رزرو تور مشهد دارید باید بدانید، هوای مشهد خشک و کویری است اما در نزدیکی آن می توان مناطقی پیدا کرد که آب و هوای خوش و ییلاقی داشته باشد، یکی از این مناطق ،شهر توریستی طرقبه در ۱۸ کیلومتری جنوب غربی مشهد است. باغ های متعدد و فراوان میوه، ویژگی اصلی این منطقه است . از صنایع دستی اینجا سبد های حصیری معروف به لوخ و قالی گلباقیان طرقبه مشهوره وهتل بزرگ طرقبه در این منطقه به جاذبه های این منطقه اضافه کرده است.

اگر از جاده ای که از مشهد به سمت طرقبه می رود را ادامه دهید به روستای کنگ می رسید که به ماسوله خراسان معروف است. بافت تاریخی و فرهنگی روستای کنگ و معماری پلکانی آن موجب شده تا از دوران پیش از اسلام تاکنون این روستا که در ۱۹ کیلومتری غرب طرقبه و ۲۹ کیلومتری مشهد قرار دارد در نقش یکی از پرجاذبه ترین مناطق ییلاقی خراسان مورد توجه گردشگران و مسافران باشد. کنگ با دره های سرسبز و آب وهوایی مطلوب و قرار گرفتن سکونت گاه ها بر روی کوهپایه، شباهت بسیاری به شهر ماسوله دارد و از سویی قدمت این روستا و وجود گورستان قدیمی، مسجد، تکیه و رباط شاه عباسی، جلوه این روستا را در نظر بیننده بیشتر نشان می دهد.

در پایان اشاره ای کنم به یکی از مناطق بکر و ییلاقی که در شهرستان کلات نادری واقع شده و به نام تفرجگاه "خنک رود " یا آبشار ارتکند معروفه. این منطقه تفریحی، آبشارها و غار آبی بسیار زیبایی داره که از جاده اصلی ۱۸ کیلومتر فاصله داره. رود ارتکند از کوه های هزار مسجد سرچشمه می گیره و از کنار آبادی ارتکند می گذره . این منطقه با بهره مندی به طبیعتی زیبا و آبشارهای متعدد از گذشته به عنوان یکی از تفرجگاه های خاص استان محسوب می شده است. کوهستان های مرتفع، زیبایی آبشار و همچنین طبیعت خاص منطقه از مولفه های جذب گردشگره. ارتکند در فاصله ی ۱۲۳ کیلومتری مشهد واقع شده. جالب اینجاست که می توانید حتی از مسیر این تفرجگاه زیبا نیز لذت ببرید چراکه جاده ای که به ارتکند منتهی می شود مملوء است از دیدنی ها و طبیعت بکر.

سفرنامه:علی ستوده